Tur Ara
Büyük Küba Turu
(17 Mart - 29 Mart 2026)
% 25 Ön Ödemeli
4* Oteller Vb.
Juzdan'a Özel 7500 TL'ye Varan Chip Para
Çift Kişilik Odada Kişibaşı
İlave Yatak
Tek Kişilik Oda
Çocuk
2.960,00 USD
126.303,20 TL
-
-
Juzdan'a Özel 7.500 TL Chip Para Fırsatı
- Nakit, Havale ve Kredi Kartı Tek Çekimde geçerlidir.
-
Juzdan'a Özel 7500 TL'ye Varan Chip Para
30 Kasım tarihine kadar yapılan rezervasyonlarda, 01 Kasım-31 Aralık günleri arasındaki turlarda, tüm paket tipleri için geçerlidir.
Ödeme Koşulu
Taksit Sayısı / İndirim Oranı
-
HavaleKredi Kartı Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tek Çekim
Tur Programı
1. Gün
İstanbul - Havana
02:00’de Türk Hava Yolları’nın direkt uçuşu ile Havana’ya hareket. (Belirtilen Tur Takvim Kalkış Tarihinden Bir Gün Önce Buluşma)
Yaklaşık 13 saatlik uçuşun ardından sabah saatlerinde Havana’ya varış. Pasaport işlemleri sonrası özel otobüsümüzle şehir merkezine geçiyoruz.
İlk keşfimiz, Havana’nın simgeleriyle dolu panoramik şehir turu:
Yaklaşık 13 saatlik uçuşun ardından sabah saatlerinde Havana’ya varış. Pasaport işlemleri sonrası özel otobüsümüzle şehir merkezine geçiyoruz.
İlk keşfimiz, Havana’nın simgeleriyle dolu panoramik şehir turu:
2. Gün
Havana – Eski Şehir - Rum Müzesi
Sabah: Kahvaltı sonrası yürüyerek UNESCO Dünya Mirası Habana Vieja (Eski Havana) sokaklarını keşfe çıkıyoruz.
Katedral Meydanı, Plaza de Armas, Obispo Caddesi gibi tarihi bölgelerde rehberli yürüyüş.
Ernest Hemingway’in zaman geçirdiği El Floridita ve La Bodeguita del Medio gibi efsanevi barlarda kısa molalar.
Öğle: Yerel restoranda Küba mutfağından lezzetler eşliğinde öğle yemeği.
Öğleden sonra: Küba’nın dünyaca ünlü içkisi romun tarihini tanıyacağımız Havana Club Rum Müzesi ziyareti ve tadım.
Akşam: Serbest zaman. Arzu eden misafirlerimiz için klasik arabalarla Havana turu opsiyoneldir.
Konaklama: NH Capri 4? – Havana
Katedral Meydanı, Plaza de Armas, Obispo Caddesi gibi tarihi bölgelerde rehberli yürüyüş.
Ernest Hemingway’in zaman geçirdiği El Floridita ve La Bodeguita del Medio gibi efsanevi barlarda kısa molalar.
Öğle: Yerel restoranda Küba mutfağından lezzetler eşliğinde öğle yemeği.
Öğleden sonra: Küba’nın dünyaca ünlü içkisi romun tarihini tanıyacağımız Havana Club Rum Müzesi ziyareti ve tadım.
Akşam: Serbest zaman. Arzu eden misafirlerimiz için klasik arabalarla Havana turu opsiyoneldir.
Konaklama: NH Capri 4? – Havana
3. Gün
Havana – Cıenfuegos – Trınıdad
Sabah: Kahvaltı sonrası otelimizden ayrılıyor ve Karayip kıyılarını takip ederek Cienfuegos şehrine doğru yola çıkıyoruz. (3-3,5 saatlik yolculuk)
Öğle: Cienfuegos’a varışta şehir turu:
Jose Marti Meydanı • Palacio del Valle
Sahil Bulvarı & Tiyatrolar
Öğleden sonra: Renkli kolonyal evleriyle büyüleyen, UNESCO’nun koruma altına aldığı Trinidad şehrine varış. • Şehir yürüyüşü: Plaza Mayor, zanaat çarşısı, cobblestone sokaklar… Akşam: Serbest zaman.
Konaklama: Hotel La Ronda 4? – Trinidad
Öğle: Cienfuegos’a varışta şehir turu:
Jose Marti Meydanı • Palacio del Valle
Sahil Bulvarı & Tiyatrolar
Öğleden sonra: Renkli kolonyal evleriyle büyüleyen, UNESCO’nun koruma altına aldığı Trinidad şehrine varış. • Şehir yürüyüşü: Plaza Mayor, zanaat çarşısı, cobblestone sokaklar… Akşam: Serbest zaman.
Konaklama: Hotel La Ronda 4? – Trinidad
4. Gün
Trınıdad – Sanctı Spırıtus – Camagüey
Sabah: Kahvaltı sonrası otelden ayrılarak iç bölgelere, Sancti Spiritus üzerinden Camagüey şehrine hareket ediyoruz.
Öğle: Yol üzerinde kısa bir fotoğraf molası ve ihtiyaç molası. Öğleden sonra: Camagüey’e varış.
Plaza San Juan de Dios,
Renkli evler,
Seramik atölyeleri, • El sanatları sokakları keşfedilecek.
Akşam yemeği otelde.
Konaklama: Gran Hotel Camagüey 4?
Öğle: Yol üzerinde kısa bir fotoğraf molası ve ihtiyaç molası. Öğleden sonra: Camagüey’e varış.
Plaza San Juan de Dios,
Renkli evler,
Seramik atölyeleri, • El sanatları sokakları keşfedilecek.
Akşam yemeği otelde.
Konaklama: Gran Hotel Camagüey 4?
5. Gün
Camagüey – Santıago De Cuba
Sabah: Kahvaltı sonrası Santiago de Cuba'ya hareket. (Yaklaşık 5 saatlik keyifli yolculuk)
Yol boyunca dağlar, tropik vadiler ve köylerden geçiyoruz. Öğleden sonra: Santiago’ya varışta şehir turu:
Devrim Müzesi,
Moncada Kışlası, - Antonio Maceo Meydanı, - Tarihi sokaklarda yürüyüş.
Akşam yemeği otelde.
Konaklama: Melia Santiago 4?
Yol boyunca dağlar, tropik vadiler ve köylerden geçiyoruz. Öğleden sonra: Santiago’ya varışta şehir turu:
Devrim Müzesi,
Moncada Kışlası, - Antonio Maceo Meydanı, - Tarihi sokaklarda yürüyüş.
Akşam yemeği otelde.
Konaklama: Melia Santiago 4?
6. Gün
Santıago – Castro’nun Mezarı - Morro Kalesi
Sabah: Kahvaltı sonrası tam gün tur başlıyor.
Castillo del Morro Kalesi: Karayip Denizi’ne nazır askeri kale
Santa Ifigenia Mezarlığı: Fidel Castro, Jose Marti gibi liderlerin mezarları Öğle: Yerel restoranda öğle yemeği.
Öğleden sonra: Cespedes Meydanı ve şehir merkezinde serbest yürüyüş. Konaklama: Melia Santiago 4?
Castillo del Morro Kalesi: Karayip Denizi’ne nazır askeri kale
Santa Ifigenia Mezarlığı: Fidel Castro, Jose Marti gibi liderlerin mezarları Öğle: Yerel restoranda öğle yemeği.
Öğleden sonra: Cespedes Meydanı ve şehir merkezinde serbest yürüyüş. Konaklama: Melia Santiago 4?
7. Gün
Santıago – Bayamo – Santa Clara
Sabah: Erken kahvaltı sonrası Bayamo üzerinden Santa Clara'ya uzun ama kültürel yolculuk.
Öğle: Yol üstü molalarla rahat bir rota izleniyor. Öğleden sonra: Santa Clara şehir turu:
Che Guevara Anıt Mezarı • Tren Baskını Anıtı
Parque Vidal ve çevresi
Akşam yemeği otelde.
Konaklama: La Granjita 4? – Santa Clara
Öğle: Yol üstü molalarla rahat bir rota izleniyor. Öğleden sonra: Santa Clara şehir turu:
Che Guevara Anıt Mezarı • Tren Baskını Anıtı
Parque Vidal ve çevresi
Akşam yemeği otelde.
Konaklama: La Granjita 4? – Santa Clara
8. Gün
Santa Clara – Varadero / Her Şey Dahil Cennet
Sabah: Kahvaltı sonrası Karayiplerin gözdesi Varadero sahiline doğru yola çıkıyoruz.
Yaklaşık 4 saatlik yolculuk sonrası otelimize varış ve giriş işlemleri.
Öğleden sonra: Otelin sunduğu “her şey dahil” konseptin keyfini çıkarma zamanı.
Serbest deniz – güneş – kum keyfi
Konaklama: Iberostar Bella Vista 4? – Varadero
Yaklaşık 4 saatlik yolculuk sonrası otelimize varış ve giriş işlemleri.
Öğleden sonra: Otelin sunduğu “her şey dahil” konseptin keyfini çıkarma zamanı.
Serbest deniz – güneş – kum keyfi
Konaklama: Iberostar Bella Vista 4? – Varadero
9. Gün
Varadero – Sahil Keyfi
Sabah: Açık büfe kahvaltı sonrası tüm gün serbest zaman. Oteldeki olanaklardan faydalanabilir;
Havuz, deniz, masaj, spa
Açık büfe öğle ve akşam yemekleri, barlar, aktiviteler
Konaklama: Iberostar Bella Vista 4? – Varadero
Havuz, deniz, masaj, spa
Açık büfe öğle ve akşam yemekleri, barlar, aktiviteler
Konaklama: Iberostar Bella Vista 4? – Varadero
10. Gün
Varadero – Vınales – Havana
Sabah: Kahvaltı sonrası Vinales Vadisi'ne hareket.
Organik tütün çiftliği
Cueva del Indio mağarası ve tekne turu - Doğal manzaralarda fotoğraf molaları Öğle: Çiftlikte geleneksel yemek.
Öğleden sonra: Havana’ya geri dönüş. Akşam arzu edenler için Tropicana Show opsiyonel.
Konaklama: NH Capri 4? – Havana
Organik tütün çiftliği
Cueva del Indio mağarası ve tekne turu - Doğal manzaralarda fotoğraf molaları Öğle: Çiftlikte geleneksel yemek.
Öğleden sonra: Havana’ya geri dönüş. Akşam arzu edenler için Tropicana Show opsiyonel.
Konaklama: NH Capri 4? – Havana
11. Gün
Havana – Klasik Arabalarla Gezi & Serbest Zaman
Sabah kahvaltı sonrası rengârenk klasik Amerikan arabalarla 2 saatlik özel tur. Vedado, Plaza de la Revolución, Miramar gibi bölgelerde keyifli sürüş.
Öğleden sonra Havana’da alışveriş ve serbest zaman.
Akşam Tropicana Show veya yerel müzikli etkinlikler [opsiyonel] Konaklama: NH Capri 4? – Havana
Öğleden sonra Havana’da alışveriş ve serbest zaman.
Akşam Tropicana Show veya yerel müzikli etkinlikler [opsiyonel] Konaklama: NH Capri 4? – Havana
12. Gün
Havana - İstanbul
Sabah: Erken saatte Havana Havalimanı’na transfer. Saat 08:40’ta Türk Hava Yolları ile Karakas aktarmalı uçuşla İstanbul’a hareket. Gece uçakta geçiyor.
13. Gün
İstanbul 'a Varış
Saat 09:30’da İstanbul Havalimanı’na varış.
Karayipler’in büyüsünü ardımızda bırakırken, yanımızda unutulmaz anılarla turumuz sona eriyor.
Karayipler’in büyüsünü ardımızda bırakırken, yanımızda unutulmaz anılarla turumuz sona eriyor.
Fiyata Dahil Hizmetler
- Ekonomi Sınıfı Uçuşlar
- Havaalanı Vergileri
- Belirtilen Kategori Otellerde Konaklama (9 Gece Yarım Pansiyon - 2 Gece Her Şey Dahil Konaklama)
- Alan - Otel / Otel - Alan Transferi ve Şehirlerarası Transferler
- Programda Dahil Olduğu Belirtilen Turlar (Havana - Cienfuegos - Trinidad - Camagüey - Santiago - Santa Clara - Vinales - Varadero - Havana Club Rum Müzesi Ziyareti Ve Rom Tadımı - Camagüey’de Seramik Atölyeleri Ve Sanat Sokağı Turu -Santiago’da Castro’nun Mezarı Ve Castillo Del Morro Kalesi Gezisi - Vinales Vadisi’nde Tütün Çiftliği, Mağara Ve Tekne Turu - Havana’da Klasik Amerikan Arabaları İle Özel Yarım Günlük Nostaljik Gezi )
- Rehberlik Hizmetleri
- Mesleki Sorumluluk Sigortası
Fiyata Dahil Olmayan Hizmetler
-
Yurtdışı Çıkış Harcı
-
Vize Ücreti (İstanbul) + Tur Güvence ve Seyahat Sağlık Sigortası Paketi(Opsiyonel)200,00 USD (0-70 Yaş)
300,00 USD (71-80 Yaş)
400,00 USD (81-90 Yaş)
-
Programda Fiyata Dahil Olarak Belirtilmeyen Yemekler
-
Kişisel Harcamalar
-
Ekstra Turlar
-
Bahşişler
-
Tur Güvence ve Seyahat Sağlık Sigortası Paketi(Opsiyonel)100,00 USD (0-70 Yaş)
200,00 USD (71-80 Yaş)
300,00 USD (81-90 Yaş)
Tur Kalkış Noktaları
- İstanbul - Havana
- Havana - İstanbul
Açıklamalar
Not: Uçuş saatleri havayolu tarafından değiştirilebilir. Güncel saatler biletleme esnasında bildirilecektir.
Vize: Küba Turist Kartı (50 USD) › Yetkili Acente Olarak Küba Turist Kartı’nı Sağlar. Evrak Gerekmez, Kart Tur Öncesi Teslim Edilir.
Otel Örnekleri:
NH Capri 4*Vb.
La Ronda 4 *Vb.
Gran Hotel 4* Vb
Melia Santiago 4 * Vb
La Granjita 4 * Vb
Iberostar Bella Vista 4vb.
Tur Güvence ve Seyahat Sağlık Sigortası Paket Şartları ;
• Vize reddi nedeni ile tur iptali ve ücret iadesi (%25 muafiyet ile)
• Sigortalının kendisinin ya da 1. Dereceden yakınların ani –akut gelişen rahatsızlıklarında refakat nedeni ile tur iptal imkanı (%15 muafiyet ile)
• Sigortalı Birinci Derece yakınları vefatı nedeniyle tur iptal imkanı (Anne , Baba ,Eş ,Kardeş , Çocuk,Dede,Nine ,Torun, Bakıcı ve Aynı rezervasyondaki yolcuya eşlik eden kişi)(%15 muafiyet ile)
• Seyahatin İptali ve Yarıda Kesilmesi (Mücbir Sebep)
• Seyahat Sırasında Şahsi Eşya Çalınması KAPKAÇ (300€)
• Bagaj Kaybı ve Hasarı (400€)
• Sigortalıya Yapılacak Tedavi Nedeniyle Aile Üyelerinden Birinin Konaklaması
• Öngörülmeyen Dönüş, Aile Üyelerinden Birinin Ölümü, Daimi İkematgahta Meydana Gelen Hasar sonucu Geri Dönüş
• Tıbbi Tedavi, Tıbbi Nedenlerle Nakil veya Seyahat, Tedavi Sonrası Daimi İkametgaha Nakil, Vefat Eden Sigortalının Nakli (30.000 €)
"Tur Güvence ve Seyahat Sağlık Sigortası Paketi rezervasyondan sonra 7 güne kadar eklenebilmektedir”.
Vize: Küba Turist Kartı (50 USD) › Yetkili Acente Olarak Küba Turist Kartı’nı Sağlar. Evrak Gerekmez, Kart Tur Öncesi Teslim Edilir.
Otel Örnekleri:
NH Capri 4*Vb.
La Ronda 4 *Vb.
Gran Hotel 4* Vb
Melia Santiago 4 * Vb
La Granjita 4 * Vb
Iberostar Bella Vista 4vb.
Tur Güvence ve Seyahat Sağlık Sigortası Paket Şartları ;
• Vize reddi nedeni ile tur iptali ve ücret iadesi (%25 muafiyet ile)
• Sigortalının kendisinin ya da 1. Dereceden yakınların ani –akut gelişen rahatsızlıklarında refakat nedeni ile tur iptal imkanı (%15 muafiyet ile)
• Sigortalı Birinci Derece yakınları vefatı nedeniyle tur iptal imkanı (Anne , Baba ,Eş ,Kardeş , Çocuk,Dede,Nine ,Torun, Bakıcı ve Aynı rezervasyondaki yolcuya eşlik eden kişi)(%15 muafiyet ile)
• Seyahatin İptali ve Yarıda Kesilmesi (Mücbir Sebep)
• Seyahat Sırasında Şahsi Eşya Çalınması KAPKAÇ (300€)
• Bagaj Kaybı ve Hasarı (400€)
• Sigortalıya Yapılacak Tedavi Nedeniyle Aile Üyelerinden Birinin Konaklaması
• Öngörülmeyen Dönüş, Aile Üyelerinden Birinin Ölümü, Daimi İkematgahta Meydana Gelen Hasar sonucu Geri Dönüş
• Tıbbi Tedavi, Tıbbi Nedenlerle Nakil veya Seyahat, Tedavi Sonrası Daimi İkametgaha Nakil, Vefat Eden Sigortalının Nakli (30.000 €)
"Tur Güvence ve Seyahat Sağlık Sigortası Paketi rezervasyondan sonra 7 güne kadar eklenebilmektedir”.
- Yurt Dışı Çıkış Harcı havalimanlarında ödenemeyecek olup online olarak alınacaktır.
- Gün içindeki kur değişimi TL fiyatlara yansıtılmaktadır.Ödeme anındaki kurlar geçerlidir.
- Rezervasyon esnasında misafirlerimizin pasaport no, doğum tarihi ve pasaportun alınış/son kullanma tarihi bilgilerinin alınması gerekmektedir.
- Tura katılan kişilerin seyahat sırasında yanlarında Seyahat Sigortalarını bulundurmaları gerekmektedir.
- Yurtdışı Çıkış Harcının, seyahat tarihinden önce ilgili bankalara ödenmesi ve dekontun seyahat sırasında yanınızda bulundurulması tavsiye edilir.
- Acente, kategorisi aynı kalmak kaydıyla otel isimlerini değiştirme hakkını saklı tutar.
- Ekstra turların günleri; içeriğe bağlı kalmak kaydı ile katılımcı sayısına (Mimimum 20 kişi), müze ve ören yerinin kapalı olma durumuna, uçuş saatlerinde oluşabilecek değişikliklere göre rehber tarafından değiştirilebilir.
- Panoramik şehir turu, şehirlerin tanıtımı için düzenlenen 2-3 saat süreli turlardır. Panoramik şehir turları; müze ve ören yerleri girişleri içermemekte olup şehir hakkında genel bilgi vermek amaçlıdır. Bazı turlar kapalı yollar veya araç girişine izin verilmeyen noktalarda imkânlar dâhilinde toplu taşıma veya yaya olarak yapılabilir.
- Yol üzeri yapılacak ekstra turlarda; tura katılmayacak olan misafirlerimiz, rehber tarafından belirlenen mola yerinde bekleme yapacaklardır. (Benzin istasyonu, Dinlenme tesisleri, Market Vb.)
- 3 kişilik odalar, otellerin müsaitliğine göre verilmektedir. 3 kişilik odalarda ilave yatak uygulaması olup, 3. Yatak standart yataktan küçüktür.
- 2 yetişkin + 1 çocuk olan rezervasyonlarda çocuk için ayrı yatak bulunmayabilir. Çocuk fiyatları ancak çocuğun iki yetişkin yanında konaklaması durumunda geçerlidir. Çocuk indirimleri 2 yetişkin yanında kalan yaş grubuna uyan, “tek çocuk” için geçerlidir.
- Gidilen ülkelerdeki otellerde alınacak kahvaltıların içeriği Türk kahvaltısından farklıdır. Grup kahvaltıları genelde continental kahvaltı (Çay/kahve, kuruvasan ve marmelat) olarak ayrı salonda verilebilir.
- Otellere giriş saatleri uluslar arası kurallarca belirlenmiş olup, giriş saat 14:00 - 15:00 arasındadır. Çıkış saatleri 10:00 - 12:00 arasındadır.
- Bazı programlarımız birkaç alternatifli oteller bazında satışa sunulmaktadır. Birden fazla otel seçeneği olan programlarımızın rehber ve transfer aracı aynı olabilir.
- Fuar, kongre, konser, etkinlik, spor turnuvası vb. gibi dönemlerde oteller, belirtilen lokasyonlardan veya km’ lerden daha fazla mesafede kullanılabilir.
- Promosyon ibaresi olan turlarımızda otellerimizin konumu ve verilen içeriği standart paketlerimize göre farklılık gösterebilir. Promosyon turlarımızda misafir tarafından iptal veya değişiklik yapılamaz.
- 18 yaş altı reşit sayılmayan çocukların anne veya babalarından biri veya ikisi ile beraber tura katılmadığı durumlarda, tura katılım için gerekli olan muvafakatnamelerin seyahat sırasında kişilerin yanında bulundurulması zorunludur.
- Turlar başka acente turları ile birleştirilebilir.
- Uçak saatlerine bağlı olarak programda değişiklik olabilir.
- Bazı havayollarında yeme-içme ve online check-in hizmetleri ücrete tabi olabilir.
- Otobüslü turlarımızda, rezervasyon esnasında kesinlikle “Koltuk Numarası” garantisi verilmez. Otobüslü turlarımızda kullanılacak araç tipleri, katılımcı sayısına göre belirlenmektedir.
- T.C. Yeşil Pasaportu ile seyahat edecek misafirlerimizin pasaport alınış tarihi 10 yıldan eski ise; pasaportlarını yenilemeleri gereklidir.
- Yırtık, yıpranmış, ıslanmış ve/veya benzeri tahribat(lar)a uğramış pasaportlar nedeniyle ziyaret edilecek ülke sınır kapısında gümrük polisi ile sorun yaşanmaması adına; anılan pasaportların yenilenmesi ve T.C. vatandaşlarına vize uygulayan bir ülke ise ilgili vizenin yeni pasaportta olması gerekmektedir. Aksi durumda sorumluluk yolcuya aittir.
- Seyahat bitiş tarihi sonrası, pasaport geçerlilik süreleri ülkelere göre minimum 3 ay ile 1 yıl aralığında değişkenlik göstermektedir. Ülkelerin talepleri olan pasaport geçerlilik süresi bilgilerine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Aksi durumda misafirlerimiz ülke pasaport polisleri tarafından ülkeye alınmama durumu ile karşılaşabilir.
- Schengen bölgesine seyahat edecek herhangi bir pasaport tipine sahip misafirlerin eğer pasaportlarının alınış tarihi 10 yıldan eski ise; pasaportlarını yenilemeleri talep edilebilir. Aksi halde gidecekleri ülkeye kabul edilmeyebilirler ve/veya Türkiye'den havayolu firması tarafından uçuşları gerçekleştirilmeyebilir. Böyle bir durumda sorumluluk yolcuya aittir.
- Schengen Vizesi istenen destinasyonlara yapılan gezilere katılacak T.C. Vatandaşı misafirlerin mutlaka vize geçerliliğini, çok girişli olup olmadığını, kullanım süresinin bitişini kontrol etmesi gerekmektedir.
- T.C. vatandaşı olsa dahi, yurt dışı gezisine farklı bir ülkeden sahip olduğu pasaport ile çıkacak misafirlerimizin, seyahat edeceği ülke(ler)de vize uygulaması olup olmadığı hakkında, ilgili konsolosluğa başvurarak bilgi alması gerekmektedir.
- Turun iptali durumunda vize ücreti iade edilmez. Vize alınmış olması, ülkeye giriş yapılabileceği anlamına gelmez, pasaport polisinin ülkeye sokmama yetkisi vardır. Bu durumdan Tatilsepeti.com sorumlu değildir, sorumluluk misafire (yolcuya) aittir.
- Yeterli sayı sağlanamadığı takdirde geziler yapılamamakta veya ekstra gezi fiyatları, içerik, kullanılacak araç ve katılımcı sayısına göre değişiklik göstermektedir.
Biz Sizi Arayalım
Konu başlığına göre sorumlu olacak departmanlar farklılık göstermektedir. Konu başlığını doğru seçmeniz talebinizin en kısa sürede sonuçlanmasına yardımcı olacaktır.